Blog’umun ilk yazısında, Elektronik konusunda minik minik bilgiler vereceğimden bahsetmiştim. İlk yazım şu ana nasipmiş.
Bu yazımda 74HC14 entegresinden bahsedeceğim.
14 bacağa sahip olan 74HC14 entegresi bir Hex Inverting Schmitt Trigger ‘dır. Peki bu ne demektir? Hex, altı demek. Bu entegrenin 14 bacağı var demiştik. Birisi Vcc, Birisi toprak, 6 tanesi giriş, 6 tanesi de çıkış(Hex = 6 demiştik!) toplam 14 oldu. Inverting’in ise kelime anlamı terslemektir. Yani 1’i 0 yapar, 0’ı da 1 yapar. Schmitt Trigger ise belli bir değerin altını 0, üstünü ise 1 kabul etmesidir. (Kaynak)
Entegreyi kısaca tanıdık. Şimdi ise nasıl çalıştığına bakalım. Bugün derste öğrendiğime göre, entegre bacakları sayılırken genelde çentiğin olduğu kısmın solundan saat yönünün tersi olacak şekilde bacaklar numaralandırılıyor ve sol altta yer alan bacak toprak(7.bacak), sağ üstte yer alan bacak ise(14.bacak) Vcc bacağı oluyormuş. Bu entegrede de aynı durum geçerli. Diğer bacakların görevleri ise, Vcc’den aşağıya doğru giderek input1-output1, input2-output2, ….. şeklinde gidiyor.
Şimdi Vcc bacağına 5 volt verelim ve 7.bacağı da topraklayalım. Diğer input pinlerini ise topraklayalım. Entegrenin çıkış bacaklarının ne olmasını bekleriz bu durumda? Başta dediğimiz Inverting – Schmit Trigger kısmını hatırlayalım. Şu anda, input bacaklarına 0V uyguladığımız için, bütün input bacakları sıfır durumunda. Peki ya Output bacakları? Entegre ‘Inverting’ olduğu için sıfır olan girişler terslenerek 1 olarak çıkıyorlar. Yani şu haliyle entegrenin bacaklarında voltmetreyi dolaştırdığınızda output bacakları Vcc değerimiz olan 5 Voltu göstereceklerdir. Input bacakları ise 0V gösterecektir. Böylece hangi bacakların 5 Volt olduğunu görebilirsiniz.
Devremizi bozmadan, Vcc’nin bir altındaki pine de 5 Volt verelim. Yukarıda dediğim gibi bacaklar input-output-input-output… şeklinde gittiği için Vcc’nin 2 altındaki pin, Vcc’nin bir altındaki pinin output bacağı oluyor. Input bacağına 5V verdiğimiz için bu terslenecek ve bu sefer output bacağından 5V yerine 0V alacağız. Fakat diğer output bacakları 5V olmaya devam edecekler çünkü onların input bacaklarına herhangi bir gerilim uygulamadık, sadece 1.inputa uyguladık. 5Volt yerine 4 volt, 3 volt,… da verebilirsiniz. Belli bir değere gelince -örneğin 5/2 = 2,5Volt- output bacağı 0V veriyorken 5V vermeye başlayacaktır, çünkü inputu 1 olarak algıladığı sınırın altına inecektir. Böylece entegrenin Vcc bacağına 5 Volt uygulanırken, Input bacağına kaç Volt verildiğinde bunu 1 yada 0 yaptığı sınırı gözlemeyebilirsiniz. Örneğin CNY70 çıkışlarını bu entegreye bağlayarak, 5V ve 0V arasında analog değerleri alıp, bunları dijitale çevirerek mikrodenetleyici ile kolayca kontrol edebilirsiniz.
Vcc’ye 5V vermek şart değil tabiki, 3V verirseniz bu sefer çıkışlardan 1 değeri olarak 3V alırsınız.